ตำนานกล่าวว่าสีย้อมสีม่วงนั้นประดิษฐ์ขึ้นที่เมืองไทร์ เมืองฟีนิเชีย (Phoenician city) ที่ยิ่งใหญ่แห่งนี้ได้ปกครองท้องทะเลและก่อตั้งอาณานิคมที่มั่งคั่งขึ้น เช่นเมืองคาร์ดิซ (Cardiz) และคาร์เธจ (Carthage) แต่บทบาททางประวัติศาสตร์ของไทร์ได้เสื่อมลงในตอนปลายสงครามครูเสด หลักฐานทางโบราณคดีที่เมืองนี้ส่วนใหญ่อยู่ในยุคโรมัน
เป็นเมืองในเขตผู้ว่าเลบานอนใต้ ทางตอนใต้ของประเทศเลบานอน มีประชากรราว 117,000 คน ในปี ค.ศ. 2003 (พ.ศ. 2546) ไทร์ตั้งอยู่บนฝั่งทะเลเมดิเตอร์เรเนียน อยู่ห่างจากเบรุตทางตอนใต้ราว 80 กิโลเมตร ชื่อของเมืองมีความหมายว่า หิน
ไทร์เป็นเมืองสำคัญของอาณาจักรฟินิเซีย ตั้งแต่ประมาณ 1,100-600 ปีก่อน ค.ศ. ในสมัยโบราณได้รวมเกาะซึ่งมีอ่าวจอดเรือ 2 แห่ง ปัจจุบันกลายเป็นคาบสมุทรเนื่องจากพระเจ้าอะเล็กซานเดอร์มหาราชแห่งมาซิโดเนียทรงขยายทางข้ามเกาะในคริสต์ศตวรรษที่ 4 เป็นเมืองศูนย์กลางการค้ามานานหลายศตวรรษ เป็นศูนย์กลางวัฒนธรรมและมหาอำนาจทางทะเลของชาวฟินีเซีย มีชื่อเสียงในการผลิตผ้าไหม มีการกล่าวถึงเมืองนี้ในคัมภีร์ไบเบิลในรัชสมัยของกษัตริย์ไฮแรม (969-936 ปีก่อน ค.ศ.) ถูกชนชาติต่าง ๆ เข้าครอบครองเรื่อยมาจนในคริสต์ศตวรรษที่ 7 ตกเป็นของพวกมุสลิม ใน ค.ศ. 1124 (พ.ศ. 1667) พวกนักรบครูเสดได้เข้ายึดเมืองและกลายเป็นเมืองหลักของอาณาจักรเยรูซาเลม จนตกเป็นของมุสลิมอีกครั้งใน ค.ศ. 1291 (พ.ศ. 1834)
ไทร์ เป็นเมืองใหญ่เป็นอันดับ 4 ของประเทศเลบานอน เป็นท่าเรือที่สำคัญของประเทศ มีอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว มีเมืองโบราณมากมายหลายแห่ง รวมถึงสนามกีฬาโรมันโบราณ
ไทร์ ได้รับเลือกเป็นมรดกโลกทางวัฒนธรรมในการประชุมครั้งที่ 8 ในปี ค.ศ. 1984 หรือ พ.ศ. 2527 ณ กรุงบัวโนสไอเรส นครปกครองตนเองบัวโนสไอเรส ประเทศอาร์เจนตินา โดยใช้เกณฑ์คือ
(III) - เป็นสิ่งที่ยืนยันถึงหลักฐานของวัฒนธรรมหรืออารยธรรมที่ปรากฏให้เห็นอยู่ในปัจจุบันหรือว่าที่สาบสูญไปแล้ว
(IV) - เป็นตัวอย่างอันโดดเด่นของประเภทของสิ่งก่อสร้างอันเป็นตัวแทนของการพัฒนาทางด้านวัฒนธรรม สังคม ศิลปกรรม วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี อุตสาหกรรม ในประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติ
จาก
en.wikipedia.org
th.wikipedia.org
www.thaiwhic.go.th
whc.unesco.org
